از روز چهارشنبه ۱۷ خرداد و پس از سیلی که چالوس و مناطق شمالی تهران را در برگرفت، مناطقی از تهران با قطعی آب یا کاهش شدید فشار آب مواجه شدند. مسئولین برای این معضل نیز راه حل سادهتر را انتخاب کردهاند: انکار و عدم پاسخگویی! چیزی که مردم را آزردهتر کرد.
ماجرای قطعی آب چه بود؟
محمد عنایتی، کارشناس انرژی، در گفتگو با اقتصاد آنلاین این ماجرا را اینگونه شرح میدهد: «منشا سیلهای اخیر در جاده چالوس به دلیل یک سری بارندگیهای گسترده در زمان کم بود که اخیرا تجربه کردیم، ۴۷ میلیمتر بارش در کمتر از دوساعت، این یعنی سیلاب. این سیلاب خسارتی به جاده چالوس و سد کرج وارد کرد و آن پدیده زمینلغزش بود که هیچگاه قبلا در این ابعاد اتفاق نیفتاده بود، اگرچه که آن منطقه از نظر زمینشناختی بعضا مستعد چنین پدیدهای است. »
وی همچنین بیان کرد: «طبق نظر کارشناسان دیگر، سازهنگهبانهای جاده چالوس به شدت قدیمیاند و در مدت مدید ۶۰-۵۰ سالهای که در حال بارگذاری و باربرداری است، پدیده خزش، یا به بیان سادهتر سست شدن سنگ در اثر بارگذاری متوالی در طی زمان پدید آمد. بر اثر این زمین لغزش، میلیونها تن سنگ و صخره و سنگلاخ از ارتفاعات جاده چالوس به سمت بستر رودخانه کرج ریزش کرد و درنتیجه اتصال بین سد کرج و سامانههای آبرسانی تهران قطع میشود. این اتفاق وقتی افتاد که طبق آمار کارشناسان پس از پایش، ۳۷ درصد آب شهر تهران از سد کرج تامین میشود (آمار رسمی ۲۰ درصد است). اگر بخواهیم آمار رسمی ۲۰ درصد را هم در نظر بگیریم، ۲۰ درصد آب جمعیت تهران از شبکه تحت پوشش خارج شد، که نتیجه آن برابر بود با قطع شدن آب ۳ میلیون نفر. کارشناسان پس از بررسی محل، زمان لازم برای جمع کردن آن حجم از سنگلاخ و گل و لای را ۳ ماه برآورد کردند. یعنی قطع شدن آب ۳ میلیون نفر در تهران برای ۳ ماه!!«.
عنایتی در ادامه با اشاره به اقدامات طراحی شده توسط دولت برای حل این معضل گفت: «اقدامات طراحی شده برای حل این مسئله دو بخش هستند: یکی مدیریت منابع و مدیریت مصرف، که با توجه به مدیریت مخزن انجام شده و با توجه به نقشههای خطوط پشتیبان تهران برای موقعیت بحران، این معضل به جای درگیر کردن ۳ الی ۴ میلیون نفر، درصد درگیری کمتری داشت و در حالت ماکسیمم حدودا ۱۰۰ هزار مشترک یعنی جمعیتی معادل ۴۰۰-۳۰۰ هزار نفر و در حالت حداکثری حدود ۶۰۰ هزار نفر را درگیر کرد که با افت فشار آب و قطعی آب درگیر بودند. یعنی اقدامات مدیریت مصرف خط اثر این اتفاق را از ۳ میلیون نفر به یک پنجم تقلیل داد.»
به گفته این کارشناس، «اقدام دوم رفع انسداد بود که ۲ روزه انجام شد. این مسئله که پس از قطع آب برای مدتی میزان استفاده از آب توسط مردم بیشتر است (برای کارهای عقبافتاده و حتی ذخیرسازی آب برای قطعی احتمالی بعدی) باعث تاخیر در پایداری شبکه شد و به همین دلیل کمی طول میکشد تا تراز تامین آب شبکه به حالت عادی خود برگردد و در حال حاضر میتوان ادعا کرد که شبکه آب تهران در جمیع نقاط پایدار است. افت فشار موضعی ممکن است اتفاق بیفتد و دلیلش هم همان ضربهای است که به شبکه وارد شده و در عرض یکی دو ساعت حل میشود«.
عنایتی همچنین در بخش پایانی سخنان خود، با اشاره به انتقاد مردم از دولت و وزارت نیرو درباره عدم اطلاعرسانی در روزهای نخست این بحران، ضمن تاکید بر عدم اطلاع از علت این امر اظهار کرد: «من در سازمان آبفا نیستم و نمیدانم دلیل این عدم اطلاعرسانی چیست؛ اما یک دلیل کارشناسی هست که این اقدام را توجیهپذیر میکند: همانطور که قبلتر گفتم، مردم با اعلام خبر قطعی اقدام به ذخیرهسازی آب میکنند و در نتیجه مخازن بجای ۲ تا ۳ روز، در عرض چند ساعت خالی میشوند. در تهران روزانه یک میلیون مترمکعب آب مصرف میشود و در این صورت مصرف آب در یک روز به ۲ میلیون مترمکعب میرسد. شبکه آب تهران حتی با مصرف ۱.۵ میلیون مترمکعب متلاشی میشود و حل چنین بحرانی در وسط بحرانی که ۲۰ یا ۳۷ درصد آب را هم از دست دادیم ممکن نیست. این میتواند توجیه کارشناسی عدم اطلاعرسانی آبفا به مردم باشد اما از دلیل اصلی این کار بیخبریم«.
