تاکنون چندین بار عنوان‌شده است که خودروسازها بدهی سنگینی به قطعه سازان دارند، اما این داستان از کجا آب می‌خورد؟ چند سال پیش بود که طی جلسه‌ای با حضور خودروسازان و قطعه سازان مقرر شد هزینه خرید قطعات طی چک‌های 90 روزه تسویه شود تا قطعه سازان بتوانند همچنان به تولید ادامه دهند و از سوی دیگر بدهی شرکت به قطعه سازان هر روز افزایش پیدا نکند.
این قرارِ کاملاً درست اما کجا به زیان ایران خودرو است؟ آنجا که ایران خودرو فقط در جهت بالا بردن آمار تولید خودرو اقدام به تولید می‌کند و درنتیجه تعداد خودروهای ناقص در کف ایران خودرو هر روز افزایش پیدا می‌کند تا جایی که امروز حدود 92 هزار خودرو ناقص در کف ایران خودرو خاک می‌خورد.
یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد اگر میانگین قیمت هر خودرو را 80 میلیون تومان در نظر بگیریم عددی بالغ بر 7 هزار و 200 میلیارد تومان این روزها از چرخه نقدینگی ایران خودرو خارج‌شده است.
از طرف دیگر تحویل ندادن خودروها و تکمیل نشدن وجه خودرو در زمانی که مهلت 90 روزه ایران خودرو برای پرداخت مطالبات به قطعه سازان تمام شده باعث می‌شود ایران خودرو به دنبال راه جایگزین برای پاس کردن چک قطعه سازان باشد.
راهکار اول پیش‌فروش خودرو است که بازهم موجب افزایش تعهدات ایران خودرو به خریداران می‌شود درحالی‌که ایران خودرو در تحویل به‌موقع خودرو ناتوان است و نتیجه این تأخیر پرداخت خسارت به خریداران است، این عدد را اضافه کنید به سرمایه‌ای که در کف ایران خودرو خاک می‌خورد.
اما راهکار دوم خرید دین است که ایران خودرو با توجه به اعتباری که بین بانک‌ها دارد نسبت به انجام آن اقدام می‌کند، اقدامی که حدود 22 تا 23 درصد سود را به هزینه ایران خودرو اضافه می‌کند و بازهم به هزینه‌های ایران خودرو اضافه می‌شود.
این‌ها تنها بخشی از دلایل گران شدن تولید در ایران خودرو است، هزینه هایی که تولید خودرو سفارشی بر گردن ایران خودرو می‌اندازد و مستقیم بر قیمت تمام‌شده خودرو تأثیر دارد.
تولید خودرو نمایشی به‌جز مواردی که گفته شد هزینه‌های پنهان و آشکار دیگری نیز دارد که موجب افزایش هزینه‌های جاری ایران خودرو و درنتیجه گران تمام شدن خودرو می‌شود که در مطالب بعدی به آن می‌پردازیم.
