ناترازی بانکها این روزها به موضوع مهم و داغ محافل اقتصادی و در نهایت برای سیستم بانکی و اقتصاد کلان کشور تبدیل شده است.
اگر چه علل ناترازی بانکها بارها و بارها از سوی کارشناسان و خُبرگان اقتصادی گفته شده اما ظاهرا دولتی ها و به خصوص مدیران بانک های تجاری کمتر به این موضوع اشاره کرده اند.
کارشناسان بر این باور هستند که چرا بانکها ناتراز شدند؟ آیا علل ناترازی بانکها بهصورت صریح گفته شدهاست؟ و سوال اصلی اینکه آیا واقعا تورم معلول ناترازی بانکها است یا ناترازی بانکها یکی از معلولهای تورم است؟
یکی از مدیرانی که این روزها مدیر عامل بانک قرض الحسنه مهر ایران است و در کارنامه خود عضویت در هیات مدیره بانک قرض الحسنه رسالت را نیز دارد معتقد است که اگر برخی از بانک های کشور ناتراز هستند باید آنرا ریشه یابی کرد. چرا که ریشه برخی از ناترازی ها در داخل آن مجموعه و بانک است و برخی نیز تحمیلی و بیرونی است.
او می گوید: منحل شدن بانک های ناتراز آرزوی آنها است و نباید بانک های تجاری وارد حوزه قرض الحسنه شوند. چرا که بر اساس قانون، بانکداری باید به یک تخصص تبدیل شود.
بانک قرض الحسنه مهر ایران با سرمایهٔ اولیه ۱۵ هزار میلیارد ریال و با مشارکت بانکهای دولتی توسط محمود احمدی نژاد رئیسجمهور وقت در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۸۶ افتتاح و با گسترش و توزیع شعب خود در سراسر ایران فعالیت خود را ادامه داد.
بانک قرض الحسنه مهر ایران در ابتدا با ۲ هزار واحد بانکی متشکل از ۳۰۰ شعبه واگذاری از بانکهای سهامدار و ۱ هزار و ۷۰۰ واحد بانکی (باجه) مستقر در شعب بانکهای سهامدار شروع به کار کرد که پس از تشکیل ساختار و سازمان این بانک به دلیل توسعه کیفیت شعب بانکی تمامی شعب آن بانک به صورت مستقل شروع به کار کرد که هماکنون با بیش از ۵۲۲ شعبه فعال به صورت آنلاین در حال فعالیت هستند.
اگر چه شمسی نژاد مدیر عامل بانک قرض الحسنه مهر ایران معتقد است که شبکه بانکی کشور تخصصی نیست اما می گوید: فعلا خدا را شکر بانک قرض الحسنه مهر ایران ناتراز نیست.
«سید سعید شمسی نژاد» مدیر عامل بانک قرض الحسنه مهر ایران در پاسخ به این پرسش خبرنگار «اقتصاد آنلاین» که از او پرسید آیا انحلال بانک های ناتراز را صحیح و درست می داند؟ می گوید: برخی کارشناسان معتقد هستند اگر برخی از بانک های کشور ناتراز هستند باید آنرا ریشه یابی کرد. چرا که ریشه برخی از ناترازی ها در داخل آن مجموعه و بانک است و برخی نیز تحمیلی و بیرونی است.
او ادامه داد: اگر ریشه ناترازی آن بانک هایی که بیرونی و تحمیلی است و ممکن است سیاستهای تکلیفی دولت باشد یک فضای خاص خود را دارد. اما اگر ناترازی یک بانکی ریشه سوء مدیریت و داخلی داشته باشد و جریانات دیگری باشد، بانک مرکزی رصد و مدیریت می کند.
شمسی نژاد یادآوری کرد: تحلیل شخصی بنده این است که واقعا در این ۲۷ بانک می توان یک سری از بانک هایی که دارند برای اقتصاد کلان کشور معضل ایجاد می کنند و از آن سیاست اصلاحی بانک مرکزی تبعیت نمی کنند بلاخره یک دوران گذاری دارند و بعد از این دوران گذار باید تعیین تکلیف شوند. چرا که اثر منفی آنها به کل شبکه بانکی و کل اقتصاد کشور سرایت پیدا می کند.
او افزود: البته به شرط اینکه دوران گذاری که بانک مرکزی داده است سپری شود.
مدیر عامل بانک قرض الحسنه مهر ایران در پاسخ به این پرسش که آیا این تعیین تکلیف به معنی این است که بانک های ناتراز منحل شوند؟ اظهار داشت: بله تعیین تکلیف بدین معنی است که آن بانک ناتراز منحل شود.
او افزود: این موضوع مختص یک بانک نیست. متاسفانه برخی از مواقع به جای سخت که می رسیم جراحی سخت را انجام نمی دهیم و آن مشکل را مدام طولانی تر می کنیم و این موضوع باید مرتفع شود.
شمسی نژاد تاکید کرد: امید است با اراده ای که وزیر امور اقتصادی به عنوان خُبره شبکه بانکی و بانک مرکزی انجام خواهد داد بتوانیم شاهد کاهش این ناترازی در بانک هایی که مسبب این موضوع هستند و تعیین تکلیف شدن برخی از این بانک ها آرزوی ما هم هست و تعدد آنها چندان خوشایند شبکه بانکی نیست صورت بگیرد.
وی افزود: در حوزه های تخصصی به اعتقاد بنده هنوز کمبود داریم. متاسفانه شبکه بانکی کشور تخصصی نیست و در همه حوزه ها ورود می کند.
شمسی نژاد تصریح کرد: همین حوزه قرض الحسنه را اگر لحاظ کنید متوجه می شوید که از سال گذشته که در مهر ماه سقف تسهیلات قرض الحسنه در بانک های تجاری افزایش پیدا کرد رقابت زیادی در تسهیلات وام های قرض الحسنه ایجاد شد. این به نوعی منافی و یا به نوعی نقض غرض گذشته شد.
مدیر عامل بانک قرض الحسنه مهر ایران با تاکید بر اینکه اسمی از این بانک ها نمی برد گفت: اتفاقا بانک تجاری که سهامدار بانک قرض الحسنه مهر ایران هم هست رقیب فضای قرض الحسنه شده است.
او افزود: مثالی باید در این خصوص ارائه کنم و آن این است که زمانی در شبکه بانکی رقابت در نرخ سود بود و بانک و یک نهادی رقابت مخرب در پرداخت سود می کردند. در حال حاضر رقابت مخرب در پرداخت وام های قرض الحسنه ایجاد شده است. این فضا، فضای خوبی نیست و شاید در کوتاه مدت مسکّن های خوبی داشته باشیم و استفاده خاص خود را ببریم اما در بلند مدت به کل شبکه بانکی آسیب خواهد زد.
شمسی نژاد افزود: بانک مرکزی سیاست خوبی را آغاز کرده است و در قانون جدید بانک مرکزی، بانک ها تخصصی شدند و در این تخصصی شدن ، بانک قرض الحسنه نمی تواند فعالیت و اقدامات بانک تجاری را انجام دهد و بانک تجاری هم نمی تواند در حوزه قرض الحسنه فعالیت کند. امید است با تلاشی که در بانک مرکزی مشاهده می شود این قانون، این دستورالعمل و اساسنامه خاص بانک ها ایجاد شود و هر بانکی در حوزه کاری خود فعالیت کند.